Anti-Armenianism in Soviet Azerbaijan: The Story of the Destruction of the Monument “Eagle” in the Village of Banants
DOI:
https://doi.org/10.51442/jgs.0069Keywords:
Banants, the monument ‘Artsiv’, monument destruction, anti-Armenian policy, Soviet Azerbaijan, cultural erasure, Heydar AliyevAbstract
This study examines the destruction of the “Eagle” monument in the Armenian-populated village of Banants in Soviet Azerbaijan as a revealing case of state-driven anti-Armenian policy during the Soviet period. Erected in memory of 600 Armenian villagers who were killed in Great Patriotic war/World War II, the monument was designed by renowned Armenian architect Rafael Israelyan and sculptor Ara Harutyunyan. Despite being a community-funded initiative, the monument was secretly demolished in July 1969 under the directive of Azerbaijani officials, reportedly influenced by newly appointed First Secretary of the Central Committee of the Communist Party of Azerbaijan Heydar Aliyev.
Drawing on archival materials from Sergey Teryan’s personal archive, the article argues that the demolition was not an isolated incident but part of a broader policy of cultural erasure targeting Armenian heritage. It analyzes both Armenian and Azerbaijani narratives surrounding the event, situating it within the larger context of Soviet nationalities policy and the long-standing erasure of Armenian presence in Azerbaijan.
References
«Արձանագրություն N1 երևանաբնակ բանանցեցիների ավագների խորհրդի ժողովի» 15.06.1966 թ. [Protocol No. 1 of the Meeting of the Council of Elders of the Banants Residents Living in Yerevan]. 15.06.1966, AGMI collection;
«Արձանագրություն N2 երևանաբնակ բանանցեցիների ավագների խորհրդի ժողովի» [Protocol No. 2 of the Meeting of the Council of Elders of the Banants Residents Living in Yerevan]. 20.06.1966, AGMI collection;
«Արձանագրություն N3 երևանաբնակ բանանցեցիների ավագների խորհրդի ժողովի» [Protocol No. 3 of the Meeting of the Council of Elders of the Banants Residents Living in Yerevan]. 10.09.1966, AGMI collection;
«Արձանագրություն Բանանց գյուղի ընդհանուր հասարակության ժողովի» [Protocol of the General Community Assembly of Banants Village, October 23, 1966], AGMI collection;
Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան [Dictionary of Toponymy of Armenia and Adjacent Regions, vol I] (compiled by Hakobyan, Tadik, Melik- Bakhshyan, Stepan, Barseghyan Hovhannes). Yerevan, 1986;
«Հուշարձան Մեծ եղեռնի զոհերին» [Monument to the Victims of the Armenian Genocide] https://www.visityerevan.am/places/details/433/am/;
“Заявление-жалоба,” 28 июля, 1969 [“Statement-Complaint”, July 28, 1969];
Кавказскій календарь на 1910 годъ, изданъ по распоряженію наместніка Его Императорского Величества на Кавказе канцеляріей наместника, под редакціей вице- директора канцеляріи В. В. Стратонова, часть I [Kavkazskiϊ kalendar‘ na 1910 god]. Tiflis, 1909;
“Краткая история разрушения памятника в селе Бананц” [A Brief History of the Destruction of the Monument in the Village of Banants], AGMI collection;
“Первый памятник Андранику в Азербайджане сброшен в ров” [The First Monument to Andranik in Azerbaijan has been Thrown Into a Ditch], https://fedai.az/?p=483;
“Председателю Комиссии по расследованию фактов разрушения памятников воинам павшим в Великой Отечественной войне” [To the Chairman of the Commission for the Investigation of the Facts of Destruction of Monuments to Soldiers Fallen in the Great Patriotic War], AGMI collection;
ASŞÇ ınzıbatı bolynyşy; Административное деление АССР [Administrative Division of the A.S.S.R. (Azerbaijan Soviet Socialist Republic)]. Baku,1933;
Balyan, Karen. Мемориал Егерн [Memօrial Egern], Ekatirinburg: Tatlin, 2015;
Danielyan, Anushavan. «Բանանցն աչքիս առաջ դատարկվեց. ականատեսի վկայություն» [Banants Emptied Before My Eyes: an Eyewitness Testimony], Gardmanq monthly, No 3, November-December, 1996, 16;
Gevorgyan, L. «Ոտքով մինչև Բեռլին» [On Foot to Berlin]. Hayastani ashkhatavoruhi 5 (1966), 6-7;
Ghanalanyan, Aram. «Արծվի մոտիվը Ռաֆայել Իսրայելյանի ստեղծագործություններում» [The Eagle Motif in the Works of Rafael Israyelyan”] https://risraelyan.com/arcvi-motiv/;
Grigoryan, Ruben, «Արծվի չկայացած թռիչքը», [The Eagle’s Failed Flight]. http://www.hayzinvor.am/27110.html;
Grigoryan, Ruben. «Հայերի ցեղասպանության ադրբեջանական դրսևորումները. արծվաբույն Բանանց», [Azerbaijani Manifestations of the Armenian Genocide: the Eagle’s Nest Banants”]. Gardmanq monthly, No 3 (11), April, 1998, 5-6;
Hamamchean Y[eruand] «Բանանց գիւղի կուրգանները» [The Burial Mounds of the Village of Banants]. Azgagrakan handes II (1897), 308-315;
Karapetyan, Samvel. Հյուսիսային Արցախ [Northern Artsakh].Yerevan, 2004;
Karapetyan, Sergey. «Մեր լեռնաշխարհի նշանավոր հայդուստրերը և հայորդիները», [The Renowned Daughters and Sons of Our Mountainous Homeland”]. Gardmanq monthly 7(15), August, 1998, 5-6;
Matevosyan, Artashes. «Վեհափառական երկու Ավետարան» [Two Holy Gospels of the Catholicos] Etchmiadzin 9-10 (1994), 32-34;
Meliq-Shahnazaryan, Levon. Ադրբեջանի ռազմական հանցագործությունները Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետության խաղաղ բնակչության դեմ [Azerbaijani War Crimes Against the Civilian Population of the Nagorno-Karabakh Republic]. Yerevan: AGMI, 1998;
Teryan, Mikael. «Banants» Facebook closed group post, June 27, 2025;
Niftaliev, Ilgar. “1969 г. Как Ереван в обход Баку хотел установить памятник армянским воинам в селении Баян Дашкесанского района Азербайджана” [How Yerevan in 1969, Bypassing Baku, Wanted to Erect a Monument to Armenian Soldiers in the Village of Bayan in the Dashkesan region of Azerbaijan]. Tarix və mədəniyyət. Faktlar və dəyərlər. Akademik Nailə Vəlixanlının yubileyinə həsr olunmuş məqalələr toplusu, Məsul redaktor F. R. Cabbarov. Bakı: “Nurlar” Nəşriyyat-Poliqrafi ya Mərkəzi, 2020;
Teryan, Anzhela; Grigoryan, Valeri. Բանանց. Գարդման Ուտիքի հնագույն բնակավայր [Banants: Ancient Settlement of Gardaman-Utiq]. Yerevan, 2022;
Teryan, Mikael. «Banants» Facebook closed group post, June 27, 2025; https://www.facebook.com/groups/527700970591366/user/100006596131649
Teryan, Sergey. «Ադրբեջանական վանդալիզմ», անտիպ հուշեր [“Azerbaijani vandalism”. unpublished memoirs].
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Gohar Khanumyan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
