Hasanchelebi: A Killing Station for Armenian Men on the Sebastia Deportation Routes

Robert Sukiasyan

doi:10.51442/ijags.0058

Authors

Robert Sukiasyan Institute of Armenian Studies at Yerevan State University

DOI:

https://doi.org/10.51442/ijags.0058

Keywords:

Hasanchelebi, Sebastia (Sivas), Armenian Genocide, deportation routes, Ottoman empire, survivor testimonies, massacre sites, killing sites, deportation centers

Abstract

This article investigates Hasanchelebi, a key station on the Sebastia deportation routes, as the principal site for the systematic extermination of deported Armenian men from Sebastia and surrounding regions during the Armenian Genocide. Drawing on Armenian survivor testimonies and corroborating Ottoman documents, the study reconstructs the phases of atrocities, beginning with the plunder and abuse of women and culminating in the mass arrest and execution of men. It highlights the strategic role of Hasanchelebi in the genocidal machinery and demonstrates the unique opportunities provided by Armenian sources for documenting and understanding the Armenian Genocide.

Author Biography

Robert Sukiasyan, Institute of Armenian Studies at Yerevan State University

A researcher at the Genocide Studies Department of the Institute of Armenian Studies at Yerevan State University, an adjunct lecturer at the American University of Armenia. He is also a co-editor of the BRILL series Armenian History and Culture. His research focuses on genocidal deportations, memory, oral history, and digital humanities.
He holds a PhD in History from the Armenian Genocide Museum-Institute, an MA in International Relations/Genocide Studies, and a BA in Art History from Yerevan State University. He was a Fulbright Visiting Scholar at UCLA Promise Armenian Institute and a Fellow at Harvard Davis for Russian and Eurasian Studies.

References

Akçam, Taner. The Young Turks' Crime Against Humanity: The Armenian Genocide and Ethnic Cleansing in the Ottoman Empire. Princeton: Princeton University Press, 2012.

Aksakal, Mustafa. The Ottoman Road to War in 1914: The Ottoman Empire and the First World War. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.

Aleksandrian, Ohannes. Օհաննես Ալէքսանդրեանի հուշերը 1915թ․ Եղեռնի մասին [Ohannes Aleksandrian’s Memories of the Yeghern of 1915]. National Archives of Armenia, section 439, f. 3, file 115.

Chookaszian, Vahan. Բզքտուած Սեբաստիան [Destroyed Sebastia], Eritassard Hayastan 24, 23 July, 1919, 18 October, 1919.

Derderian, Shahen. Արիւնի ճամբէս [My bloody road], Hairenik Monthly 29, September 1951, 72-78; June 1951, 95-97.

Durtadian, Durtad. Յաղթը եւ յաղթեցիները [Haght and Haghtetsis]. Boston: Hairenik, 1959.

Erickson, Edward J. Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War. Westport: Greenwood Press, 2001.

Fonds A. Andonian, - Matériaux pour l’histoire du genocide, Dossier 6, Amasia, Bekian Heghine, Ամասիայի հայ տարագրեալները [The Armenian Deportees of Amasia], 0001-0013v.

Fonds A. Andonian, - Matériaux pour l’histoire du genocide, Dossier 49 Massacres et déportations à Sébaste, Ամբաստանագիր-տեղեկագիր Սեբաստիոյ կուսակալութեան [The Indictment-Report on Sebastia Province], 0177-190v; Unknown author, Սվազ-Շար-Գըշլա, [Sivas-Sharkishla], 0117-134, 0138-0139; Haiganoush Zaratsian, Սվազ, [Sivas], 0113-0116; Kassmanian Vartanush, Պատմություն Վարդանուշ Գասմանեանի սիվասցի, [The Story of Vartanush Kassmanian from Sebastia], 0171-0176.

Guerguerian, Krikor. "03 Captain Fazil Bey III" (2018). Fazil Bey. 3. At https://commons.clarku.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1005&context=pd_fazil_bey.

Giureghian, Aram. Մեր սերունդեն դուն ողջ մնաս և մեր վրէժը լուծես [You, From Our Generation Must Stay Alive and Take Our Revenge]. In Հուշագրական ժառանգություն [Collected Memoirs]. Yerevan: Research on Armenian Architecture Foundation, 2011, 188-207.

Giureghian, Armenag. Միասին էինք տառապել, անցել Գողգոթայի ճամբան [We Suffered Together Passing through the Golgotha’s Way]. In Հուշագրական ժառանգություն [Collected Memoirs]. Yerevan: Research on Armenian Architecture Foundation, 2011, 208-220.

Hakobyan, T. Kh., St. T. Melik-Bakhshyan, and H. Kh. Barseghyan. Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան [Dictionary of Toponyms of Armenia and Adjacent Regions], vol. 3. Yerevan, YSU Publishing house, 1991.

Hampartsumian, Vahan. Գիւղաշխարհ․ Պատմական, ազգագրական ուսումնասիրութիւն [Village World: Historic-Ethnographic Study]. Paris: Taron Press, 1927.

Injearapian, Papken. Մեծ Եղեռնի շրջանին հայ որբի մը ոդիսականը [An Odyssey of an Armenian Orphan in Time of the Medz Yeghern]. Paris: H. Turabian, 1951.

Kaptanian, Payladzo. Ցավակ [Tsavag]. New York: Armenia, 1922.

Kassouni, Yervant. Քննական ակնարկ «Միշըների Հերլըտ» 1915-1918 թթ. հայ ժողովրդի ցեղասպանութեան եւ վերածնունդի մասին արձանագրած վկայագրութիւններուն [A Critical Overview of Testimonies on 1915-1918 Armenian Genocide and Renaissance by Missionary Herald]. Beirut: M.A.H.A.E., 2012.

Kévorkian, Raymond. The Armenian Genocide. A Complete History. London, New York: I.B. Tauris, 2011.

Kévorkian, Raymond, and Paboudjian P. B., Les Arméniens dans l’Empire ottoman à la veille du génocide. Paris: ARHIS, 1992.

Kosian, Hagop. Աքսորի ճամբան (1915) [The Path of Exile (1915)]. Edited by Father Boghos Vrt. Gochnanyan and Meruzhan Karapetyan. Handes Amsorya 1-12 (2005), 345-483.

Kouzhgan Sepastio (Garabed Kapigian). Եղեռնապատում Փոքուն հայոց եւ նորին մեծի մայրաքաղաքին Սեբաստիոյ [The Story of Genocide of Armenia Minor and Its Grand Capital, Sepasdia]. Boston: Hayrenik, 1924.

Lusararian, Sebuh. Մի կեանքի պատմութիւն [A Story of a Life]. Armenian Genocide Museum-Institute Collection, Section of Handwritten memoirs, files 127, 128, 129.

Marsoobian, Armen. Fragments of a Lost Homeland. Remembering Armenia. London, New York: I.B. Tauris, 2015.

Mesrob, Levon. 1915. Աղէտ եւ վերածնունդ [1915. Catastrophe and Renaissance]. Paris: Araks, 1952.

Mouradian, Khatchig. The Resistance Network: The Armenian Genocide and Humanitarianism in Ottoman Syria, 1915–1918. Cambridge: Cambridge University Press, 2023.

Racoubian, Edward. Եղեռնաքաղ որաներ [Reaped by Yeghern]. Beirut: Shirak Press, 1968.

Sarafian, Ara (ed.). James Bryce, and Arnold Toynbee, The Treatment of Armenians in the Ottoman Empire, 1915-1916, Documents Presented to Viscount Grey of Falloden by Viscount Bryce. Princeton: NJ: Gomidas Institute, 2000.

Sarkisian, Suren. Պատմության կարմիր, սև էջեր, սատանայական գործեր, եղեռնը [Red, Black Pages of History, Satanic Deeds, the Yeghern]. RA, NAA, Institute of Archelogy and Ethnography, archives of the department of ethnography, folder № 121/2.

Simonian, Kapriel. Յուշամատեան պոնտական Ամասիոյ [Memory Book of Pontic Amasia]. Venice: n.p., 1966.

Sukiasyan, Robert. «Հասան Չելեբի. Սեբաստիայի տեղահանության ճանապարհի մի կայանի շուրջ» [Hasanchelebi. A Station on the Deportation Route of Sebastia]. Ts̕eghaspanagitakan handes 6, no. 2 (2018): 44-61.

Sukiasyan, Robert. «Սահակ վարդապետ Օդաբաշեանի սպանութիւնը օսմանեան եւ հայկական աղբիւրների լոյսի տակ» [The Murder of Sahak Vardabet Odasbashian in the Light of Ottoman and Armenian Sources]. Handes Amsorya, no. 133 (2019): 455-470.

Sukiasyan, Robert. «Քյոթու Խան․ Սեբաստիայի տեղահանության ճանապարհի մի կայանի շուրջ» [Kötü Khan. A Station on the Deportation Route of Sebastia]. Ts̕eghaspanagitakan handes 6, no. 1 (2018): 44-61.

Svazlian, Verjine (ed.). Հայոց ցեղասպանություն․ Ականատես վերապրողների վկայություններ [The Armenian Genocide: Testimonies of the Eyewitness Survivors]. Yerevan: Gitut’yun, 2011.

Zürcher, Erik J. The Young Turk Legacy and the National Awakening: From the Ottoman Empire to Atatürk's Turkey. London: I.B. Tauris, 2010.

Hasanchelebi: A Killing Station for Armenian Men on the Sebastia Deportation Routes

Authors

DOI:

Keywords:

Abstract

Author Biography

Robert Sukiasyan, Institute of Armenian Studies at Yerevan State University

References

Downloads

Published

How to Cite

Issue

Section

License

Additional

Make a Submission

Map