WWI Armenian Refugees Census Data as a Source for Ottoman Armenian Population Numbers on the Eve of the Armenian Genocide
DOI:
https://doi.org/10.51442/ijags.0008Keywords:
Armenian question, WWI, Armenian Genocide, Armenian refugees, census, statistics, demography, Van province, Bitlis province, Erzeroum provinceAbstract
This paper aims to present and analyze data provided by censuses of the Ottoman Armenians from Van, Erzeroum and Bitlis provinces, who, fleeing the threat of massacre during WWI, found refuge in the territory of the Russian Empire, particularly in the Russian Transcaucasia. By comparing data on the Armenian refugees with information provided by other statistical sources, particularly the Armenian patriarchate and the Ottoman government, it is possible to enrich our knowledge of the numbers of Armenian population in Western Armenia and the Ottoman Empire in general on the eve of WWI and the Armenian Genocide. It is shown that the number of refugees is about 70% higher than the number of the Armenian population for the same areas before WWI mentioned in the official Ottoman statistics and corresponds approximately to the figures of the Armenian patriarchate. If account is taken that some people were already dead by the time the refugee censuses were carried out and also that the populations of some settlements within the administrative units in question were not evacuated at all but massacred, then the actual number of the Armenian population in these areas was even higher.
References
“Treaty between Great Britain, Germany, Austria, France, Italy, Russia, and Turkey for the Settlement of Affairs in the East: Signed at Berlin, July 13, 1878,” The American Journal of International Law 2, no. 4, Supplement: Official Documents (1908).
Kemal Karpat, Ottoman population 1830-1914: Demographic and Social Characteristics (Wisconsin: The University of Wisconsin Press, 1985).
T’eodik, Ամէնուն Տարեցոյցը, ԺԶ. տարի, 1922 [Everybody’s Almanac, 16th year, 1922] (Constantinople, 1922).
Raymond H. Kévorkian, Paul B. Paboudjian, Les Arméniens dans l’Empire Ottoman à la veille du génocide (Paris: Editions d’Art et d’Histoire ARHIS, 1992).
Justin McCarthy, Muslims and Minorities. The Population of Ottoman Anatolia and the End of the Empire (New York: N.Y. University Press, 1983).
Levon Marashlian, Politics and Demography. Armenians, Turks, and Kurds in the Ottoman Empire (Cambridge, MA-Paris-Toronto: Zoryan Institute, 1991).
Vahakn N. Dadrian, Warrant for Genocide: Key Elements of the Turko-Armenian Conflict (New Brunswick, N.J.: Transaction Publishers, 1999).
Hilmar Kaiser, The Extermination of Armenians in the Diyarbekir Region (Istanbul: Bilgi University Press, 2014).
Однодневная перепись бѣженцевъ изъ Турціи, Персіи и изъ мѣстъ пограничныхъ съ Турціей (армянъ, айсоровъ, грековъ и пр.) 1914-1915г. [One-day Census of Refugees from Turkey, Persia and from Places Adjacent to the Border of Turkey, 1914-1915] (Yerevan: Luys, 1915).
Eduard Danielyan, «Անդրկովկասում ապաստանած արևմտահայ գաղթականության թվաքանակի հարցի շուրջ (1914-1917թթ.)» [On Western Armenian Refugee Figure, who Found Refuge in Transcaucasia (1914-1917)], Herald of the Social Sciences 2 (2002).
Aleksander Sharafyan, «Համառօտ տեսութիւն գաղթականութեան ծագման, արդի կացութեան, Կ.Հ. Ընկերութեան եւ Հայկ. Կենտ. Կօմիտէի գործունեութեան» [A Brief Survey on the Origins of Refugees, their Present Condition, and the Activities of the Caucasus Armenian Society and the Armenian Central Commission], Hambavaber (Tiflis), 1916, no. 2, 45-47.
Robert Tatoyan, «Վիճակագրական տվյալները Վանի նահանգի հայ բնակչության թվաքանակի վերաբերյալ 1878-1914 (աղբյուրների համադրության և վերլուծության փորձ)» [Statistics of the Armenian Population of Van Vilayet 1878-1914 (Attempt of Comparison and Analysis of Sources)], The Issues of the History and Historiography of the Armenian Genocide 7 (2003): 65-78.
James Bryce and Arnold Toynbee, The Treatment of Armenians in the Ottoman Empire, 1915-1916. Documents Presented to Viscount Grey of Falloden by Viscount Bryce, Uncensored Edition, edited and with an introduction by Ara Sarafian (Priceton, New Jersey: Gomidas Institute, 2000).
Bakhshi Ishkhanian, «Աղէտի եւ տառապանքի աշխարհից (Այց թիւրքահայ փախստականներին) III» [From the World of Disaster and Suffering (A Visit to the Turkish Armenian Refugees) III], Arev (Alexandria), 5 November 1915, 1.
John S. Kirakosyan, Առաջին համաշխարհային պատերազմը և արևմտահայությունը [The First World War and the Western Armenians] (Yerevan: Hayastan, 1967).
Gegham Badalyan, «Արևմտահայության թվաքանակի ճշգրտման ժողովրդագրական որոշ սկզբունքներ (Էրզրումի և Վանի վիլայեթների օրինակով)» [Some Principles of Adjusting the Number of Western Armenians (by the Example of Erzurum and Van Vilayets)] in The Current State of Armenology and Development Perspectives, International Conference Proceedings (Yerevan, 2003).
Gegham Badalyan, «Կ.Պոլսի Հայոց պատրիարքության 1912 թ. վիճակագրության տվյալների քննությունը (Վանի սանջակի օրինակով)» [Analysis of Constantinople Armenian Patriarchate Statistical Data of 1912 (On the Example of Van Province)] in Capitals of Armenia, Book 1, Van, Proceedings of the International Conference, Dedicated to the 2865th Anniversary of the First Record about City of Van, (October 7-9, 2010), ed. Harutyun Marutyan (Yerevan: Gitutyun, 2013).
The Armenian Question before the Peace Conference, 1919: A Memorandum Presented Officially by the Representatives of Armenia to the Peace Conference at Versailles, on February 26th, 1919 (New York: Press Bureau, The Armenian National Union of America, 1919).
A-Do, Մեծ դէպքերը Վասպուրականում 1914-1915 թւականներին [The Big Events in Vaspourakan in 1914-1915], (Yerevan, 1917).
Gegham Badalyan, «Էրզրումի վիլայեթի որոշ կազաների հայ բնակչության թվաքանակի ճշտումն ըստ Արևելյան Հայաստանում ապաստանած արևմտահայ գաղթականների 1914-1915 թթ. կազմված վիճակագրական ցուցակների» [Quantities of the Armenian population in some of the kazas of the province of Erzeroum (1914-1915)], The Issues Of the History And Historiography Of the Armenian Genocide 4 (2001).
Robert Tatoyan, «Էրզրումի նահանգի հայ բնակչության թվաքանակը Մեծ Եղեռնի նախօրյակին (աղբյուրների համեմատական վերլուծության փորձ)» [The Number of Armenian Population of the Erzurum Province of the Ottoman Empire on the Eve of the Armenian Genocide (An Attempt at Comparative Analysis of Sources)], Journal of Genocide Studies 2 no. 1 (2014).
Karo Sasuni, Տաճկահայաստանը ռուսական տիրապետության տակ (1914-1918) [Turkish Armenia under the Russian Rule] (Boston, 1927).
Karo Sasuni, «Մուշէն եւ Սասունէն ազատուածները» [Rescued From Mush And Sasoun], Tchakatamart, daily newspaper (Constantinople), 22 May 1919, no. 161, 2.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
